به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه در کاشان، قالیشویان تنها آئین مذهبی است که در ایران اسلامی به تاریخ شمسی برگزار می گردد این مراسم که آمیخته با فرهنگ ، سنت و مذهب تشیع مردم این مرز و بوم است در سال ۱۳۹۱ به ثبت جهانی رسید.

این مراسم همه ساله در دومین جمعه مهر ماه در حرم مطهر علی بن باقر(ع) برگزار می گردد. در این روز هزاران نفر از اهالی ولایی و داغدار فین کاشان در حالی که چوب به دست می باشند چوب ها نمادی از سلاح سردی است که اجدادشان با آن به خونخواهی حضرت برخاستند در حالی که ذکر حسین حسین بر لب دارند قالی را از داخل حرم از مردم ولایی خاوه که افتخارشان جانفشانی اجدادشان در رکاب حضرت است تحویل می گیرند و آن را در کنار تهری که روبروی شاهزاده حسین(ع) است گذاشته و با چوب هاشان به آن آب می پاشند و بعد از آن قالی را دوباره به حرم مطهر بر می گردانند این قالی سمبل جنازه حضرت است که بدن مطهرش در حالی که قطعه قطعه شده بود درون قالی پیچیده شد.

هفته دوم مهرماه رسم تاریخی مذهبی اسلامی که صدها سال است که به نام قالی شویان معروف است

هر سال به یاد شهادت حضرت علی بن محمد باقر(ع) به پاس رشادتها و فداکاری هایش برگزار می شود. هفته دوم مهر در منطقه اردهال به هفته پایان برداشت محصولات کشاورزی در بین کشاورزان معروف است. این مراسم تنها مراسم مذهبی در ایران است که بر اساس تقویم هجری شمسی و بر اساس سال کشاورزی برگزار می شود. چوبهایی که افراد در مراسم به دست میگیرند دو روایت دارد. اول اینکه برای شستن قالیها در مشهد اردهال به کار میرود و دوم اینکه افراد آنها را به نشانه خونخواهی به دست میگیرند. اصل این مراسم و انجام صحیح آن نه تنها با رسوم مذهبی اسلام منافاتی ندارد بلکه در راستای آن نیز است.

آغاز مراسم بدین ترتیب است که چند روز قبل از آن خصوصاً شبی که فردای آن مراسم برقرار خواهد شد سیل جمعیت از پیر و جوان و زن و مرد برای شرکت در مراسم به این محل هجوم می آورند در صبح این روز هزاران تن از فینیهای چوب بدست البته دهها سال قبل در این مراسم از قمه و نیزه و شمشیر نیز استفاده می شده ولی بعدها کم کم فقط از چوب برای شرکت در مراسم بهره گرفتند. در محل چشمه آبی که در کنار شاهزاده سلطان حسین (ع) قرار دارد گرد هم می آیند که محل شستن قالیست و با شعار یا حسین یا حسین به طرف مرقد مطهر حضرت سلطان علی بن محمد باقر (ع) حرکت میکنند در صحن صفا همراه با سایرین و با حضور چندین تن از علماء و شخصیتهای مذهبی مراسم را با تلاوت آیاتی چند از قرآن مجید آغاز میکنند. در ادامه مردم به نوحه خوانی و عزاداری می پردازند و پس از دقایقی چند تن از فینیهای چوب به دست یکی از قالی های داخل حرم را جهت شستن از خدام امامزاده تحویل میگیرند سپس قالی را لوله کرده و بر دوش می کشند و با حمایت چوب های خود آن را از صحن صفا خارج و در حالیکه علم و کتلهایی در جلو حمل مینمایند و هیئت خاوه ای ها باع لم و کتل عزاداران را همراهی میکنند از آنجا که که نحوه ی شهادت حضرت شباهت بسیاری به شهادت مظلومانه ی جد بزرگوارش یعنی امام حسین (ع) داشت، حسین حسین گویان قالی را به سمت چشمه ی آب که در هشتصد متری امامزاده روان است میبرند نزدیک چشمه حدود صد متری حاملین قالی که صرفاً فینی ها هستند ضمن اینکه با چوب دستی های خود قالی را حمایت میکنند آماده ی شستن آن می شوند و در این هنگام عده ای خود را با شتاب بیشتری به چشمه میرسانند و چشمه را جهت شستن قالی آماده می کنند به سبب ازدحام جمعیت سپس قالی شویان قالی را به آب انداخته چوبهای خود را به آب زده و قالی را خیس می کنند و بعد از دقایقی چند در حالیکه قالی خیس را در پناه چوبهای خود سردست گرفته اند با شعار یا حسین به طرف محل برگزاری مراسم مرقد مطهر حضرت سلطان علی (ع) برمی گردند و در ایوان سرداری در ورودی به حرم به خدام تحویل میدهند. هنگام تحویل قالی مراسم به اوج خود می رسد قالیشویان یک پارچه شور و هیجان بر سر و روی خود میزنند زیرا دلشان رضا نمی دهد قالی را تحویل دهند. این قالی نماد جنازه ی مطهر امام زاده است و قالی شویان همانند جسدی که میخواهند به خاک بسپارند دل نمی پوشند که قالی یا همان جنازه را تحویل دهند و در طول مراسم حمل قالی غیر از اهالی فین هیچکس دیگری حق دست زدن به قالی را ندارد و تنها با عزاداری و سینه زنی میتوانند جمع قالی شویان را همراهی کنند انجام این مراسم با تقویم مخصوص به خاطر آن است که مراسم قالی شویان با اینکه مراسمی مذهبی است در حقیقت رگه هایی از چندین آیین ملی را با خود همراه دارد که خاطرنشان میسازد در کلیه مراحل حمل قالی غیر از اهالی روستای اردهال و فین هیچ فردی در هر مقام و موقعیتی منظور اعراب و ... که باشد حق ندارد به گروه چوب به دستان قالی مقدس داخل شود.

با تلاشهای صورت گرفته توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران نزد یونسکو در روز ۱۲ آذر ۱۳۹۱ ، پیشنهاد کشورمان برای ثبت جهانی مراسم قالی شویان مشهد اردهال در جریان هفتمین اجلاس کمیته بین الملل میراث فرهنگی ناملموس که از سوم لغایت هفتم دسامبر ۲۰۱۲ در مقر یونسکو در پاریس در حال برگزاری بود به تصویب این کمیته رسید. در نتیجه مراسم قالی شویان مشهد اردهال در فهرست میراث فرهنگی ناملموس ثبت جهانی شد.

شایان ذکر است، مراسم سنتی مذهبی قالیشویان امسال صبح جمعه ۱۳مهر ۱۴۰۳ با حضور شیفتگان خاندان عصمت و طهارت بر پایه سنت رسمی دیرین در امامزاده سلطان علی بن محمد باقر(ع) مشهد اردهال کاشان برگزار می شود.

انتهای پیام./